Duurzaam toerisme werd voor het eerst in 1989 geagendeerd tijdens de jaarlijkse ANVR-conferentie in Cyprus. Er werd een informele werkgroep ingesteld en in 1992 werden tien uitgangspunten op het gebied van toerisme en milieu opgenomen als onderdeel van de gedragscode van ANVR-leden. In 1995, mede als gevolg van het in 1994 verschenen rapport Gaan we te Ver? werd de informele ANVR-werkgroep Duurzaam Toerisme geformaliseerd. Ook werd in dat jaar de eerste ANVR Beleidsnota Milieu, Toerisme en Recreatie gepubliceerd, waarin werd geconstateerd dat de tijd van uitsluitend praten en bewustwording voorbij was, maar dat te nemen maatregelen buiten de concurrentiesfeer moesten blijven en daarmee vooral in collectief en zo mogelijk internationaal verband moesten worden genomen. In de Nota werd onder andere voorgesteld milieu-informatie voortaan op te nemen in de databestanden van de reisbureaus en meer aandacht te besteden aan consumentenvoorlichting.
In de drie jaar later verschenen Nota Duurzaam Toerisme II werden voor de periode 1998-2000 11 doelstellingen geformuleerd, vooral met betrekking tot bevordering van de bewustwording in de branche en bij de reiziger (o.a. leidend tot een in 2 miljoen exemplaren gedrukte ANVR-brochure ‘Reiswereld en de zorg voor het milieu’), het terugdringen van negatieve effecten van het toeristische vervoer en het bevorderen van een productgericht milieuzorgsysteem bij de leden (het zogenaamde PMZ-systeem). De inspanningen van de ANVR waren inmiddels ook opgenomen in de door het Coördinatieoverleg Milieu, Toerisme en Recreatie (CMTR) opgestelde Beleidsagenda Milieu, Toerisme en Recreatie. In de beleidsagenda werden 13 thema’s opgenomen, waaronder uitgaand toerisme met als voortrekker de ANVR. In 2002 publiceerde de ANVR een beleidsnota voor ANVR-reisbureaus en verantwoord ondernemen. In 2013 publiceerde de ANVR ook een Toekomstvisie 2025. Als centrale visie wordt aangegeven: In 2025 is duurzaam toeristisch ondernemen gemeengoed geworden en in de bedrijfsvoering van de ANVR-leden geïntegreerd. De positieve effecten van het reisproduct zijn gemaximaliseerd en de negatieve effecten ervan geminimaliseerd, waarbij gestreefd wordt naar een balans tussen People, Planet en Profit. Zowel in Nederland als op de bestemming......
In 1998 ontwikkelde de ANVR in samenwerking met adviesbureau CREM een Productgericht Milieuzorgsysteem (PMZ) voor haar leden. Maar dit PMZ-systeem had nogal wat voeten in de aarde. Zo moesten reisorganisatoren milieubeleidsplannen opstellen, en allerlei maatregelen nemen op het gebied van vervoer, vermaak, verblijf, klantcommunicatie en interne milieuzorg. Hoewel de reisorganisaties al in 2000 instemden met dit systeem en in 2003 een bindend besluit door de ANVR werd genomen, duurde het tot 2005 voordat ze allemaal aan de eisen voldeden. Om alle leden binnen boord te houden, deed de ANVR water bij de wijn: sommige eisen werden geschrapt en de deadline werd uitgesteld. Desondanks heeft PMZ een belangrijke rol gespeeld bij de institutionalisering van duurzaamheid in de toeristische sector en gezorgd voor een aantal koplopers binnen de ANVR die in de jaren daarna meer en meer de spelregels voor de rest van de sector zijn gaan bepalen.
Het PMZ-systeem is in 2008 geëvalueerd, geactualiseerd, verder ontwikkeld, herschreven, gedigitaliseerd en verbreed naar Duurzaam Toeristisch Ondernemen (ANVR-DTO). DTO verving daarmee het ‘oude’ PMZ en werd begin 2009 in gebruik genomen. Het hernieuwde ANVR-DTO-besluit, waarin vast ligt dat alle touroperators zich verplichten de ANVR duurzaam toerisme-eisen te respecteren en toe te passen, lag verankerd in het ANVR-beleid ‘Duurzaam Toeristisch Ondernemen’. Het nieuwe en geactualiseerde DTO-systeem, dat o.a. in samenwerking met ECEAT-Projects werd ontwikkeld, opereerde onder de naam ‘Travelife’. Alle touroperators werden verplicht een DTO-coördinator aan te stellen die de Travelife Training volgde en succesvol het examen afsloot, de DTO-beleidsverklaring te ondertekenen, een DTO-actieplan te ontwikkelen en tweejaarlijks een DTO-rapportage in te leveren bij de ANVR. Touroperators die voldeden aan alle DTO-eisen ontvingen het Travelife keurmerk.
Naast het Travelife systeem organiseerde ANVR workshops voor diverse doelgroepen en een duurzame ochtend op de Vakantiebeurs en bood ANVR ondersteuning via het secretariaat aan haar leden. In 2011 werd het DTO-systeem ook geïntroduceerd bij de ANVR (zaken)reisagenten.
In 2014 nam ANVR afscheid van de Travelife training en rapportage, omdat het niet meer aansloot bij de behoeften van hun leden. Per 1 januari 2015 ging de ANVR zelf van start met ‘Better Holidays’, waarbinnen basistrainingen en- examens aangeboden werden, naast losse praktische modules, als blijvende, belangrijke onderdelen voor elke ANVR-reisonderneming. Er waren trainingen over carbon management, dierenwelzijn, kindermisbruik en intern milieumanagement.
In 2024 publiceerde de ANVR Stuurgroep Duurzaamheid in samenwerking met CELTH, Centre of Expertise in Leisure, Tourism & Hospitality een nieuwe duurzaamheidsvisie waarin drie overkoepelende aandachtsgebieden zijn vastgesteld. Als eerste het verminderen van emissies; de grootste uitdaging voor de reisindustrie. Als tweede het verduurzamen van activiteiten binnen de keten, waar de reisindustrie relatief veel invloed op kan uitoefenen. Als derde de impact op de reisbestemming. Voor elk van de drie aandachtgebieden zijn concrete doelstellingen benoemd voor 2030 en 2050.