Wij zijn NRIT
Login

Dossiers

Duurzaam uitgaand toerisme

1979 - 2022

Informatie voor reizigers naar de Derde Wereld

Informatie voor reizigers naar de Derde Wereld

Al vroeg in de jaren zeventig klonk de roep om toeristen naar Derde Wereldlanden beter voorbereid op pad te laten gaan, met name waar het ging om ethische kwesties. Om dit te realiseren organiseerden diverse instellingen in Nederland vanaf de jaren zeventig educatieve reizen. Deze niet-commerciële organisaties werkten vaak samen met volksuniversiteiten, beroepsverenigingen of christelijke organisaties. Ook waren er reisorganisaties die solidariteitsreizen organiseerden naar socialistisch of communistisch georiënteerde landen als Algerije, Cuba, Vietnam en China. Een groot deel van deze reizen werd in beslag genomen door bezoek aan fabrieken, scholen, ziekenhuizen, coöperaties e.d. Een andere categorie reisorganisaties met een educatieve missie waren de werkkamporganisaties. Die boden deelnemers doorgaans een intensieve voorbereiding op hun verblijf in een Derde Wereldland en bemiddelden bij de plaatsing van vrijwilligers.

Begin jaren tachtig begon het reizen naar de Derde Wereld een grote vlucht te nemen. Een reisbureau dat een tegenwicht probeerde te zijn voor dit ‘massatoerisme’ was Stichting Amber in Amsterdam. Zij verkocht alleen vluchten (geen georganiseerde reizen want daar zou de lokale bevolking niet van profiteren) en beschikte over een kleine bibliotheek waar toeristen zich konden oriënteren.

Reizigers-informeren-Reizigers (RIR)-dagen

Het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in Amsterdam haakte met haar kennis en ervaring van de tropen al vroeg in op de groeiende belangstelling voor het toerisme naar de Derde Wereld. Zo begon zij in 1981 met het organiseren van evenementen over populaire vakantiebestemmingen. Toen ook ervaren reizigers vanaf 1984 stands kregen om praktische reisinformatie te geven gingen de evenementen Reizigers-informeren-Reizigers (RIR) heten. Daarnaast waren er tijdens deze dagen stands van mensenrechtenorganisatie Amnesty International, landencomités en verkeersbureaus. De stichting werkgroep Toerisme & Derde Wereld verzorgde vanaf het seizoen 1986/87 in het informatieblad van het betreffende land een kritische rubriek over het toerisme. De populaire reizigersdagen trokken gemiddeld zo’n 1750 mensen. Vanaf seizoen 1986/87 ging ook het Museum voor Volkenkunde in Rotterdam RIR-dagen organiseren.

Stichting Toerisme & Derde Wereld

In 1986 richtte de Toerismegroep van SIW (Stichting Internationale Werkkampen) de stichting Toerisme & Derde Wereld op. Deze maakte met een startsubsidie van NCO (Nationale Commissie Ontwikkelingssamenwerking) plannen voor een voorlichtingscampagne. Deze werden op 2 december 1986 gepresenteerd in het KIT tijdens het symposium ‘Informatie en Voorlichting aan Toeristen naar de Derde Wereld’. In samenwerking met landencomités en enkele reisorganisaties ging de stichting zich toeleggen op de productie van voorlichtingsmateriaal. Dit resulteerde najaar 1987 met de start van de landenreeks Te Gast In.

In 1988 bracht het tijdschrift onzeWereld in samenwerking met de stichting Toerisme & Derde Wereld een reisspecial uit ‘Reizen in de Derde Wereld’. Deze werd tijdens de Vakantiebeurs in Utrecht aangeboden aan minister Bukman van Ontwikkelingssamenwerking. De reisspecial werd gratis verspreid door reisbureaus die aangesloten waren bij de ANVR.

REISbeWIJS

In 1990 startte het Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking (COS) Eindhoven met het opzetten van een reisinformatiecentrum genaamd REISbeWIJS dat specifiek gericht was op niet-westerse landen. Het centrum bood bezoekers een gevarieerd pakket aan informatie. Daarnaast organiseerde REISbeWIJS informatiedagen over populaire vakantiebestemmingen, qua opzet min of meer vergelijkbaar met de RIR-dagen. In 2004 is stichting REISbeWIJS stopgezet en zijn de activiteiten verdergegaan als Fair Tourism. 

Publicaties

Speciaal voor reisleiders publiceerde uitgeverij Informatie Verre Reizen in 2007 het boek ‘Duurzaam reizen in de praktijk’. Een groot aantal reisorganisaties heeft gebruik gemaakt van deze uitgave (in print en online).

In 2012 publiceerde Informatie Verre Reizen, ter gelegenheid van 25 jaar Te Gast in, het boekje ‘Ontdek het nieuwe reizen’ met 25 duurzaam reizen tips. Deze uitgave was gericht op een breed publiek en werd ook veel in het onderwijs gebruikt. In 2017 verscheen ter gelegenheid van 30 jaar Te Gast in een herziene tweede druk.