Wij zijn NRIT
Login

Dossiers

Duurzaam uitgaand toerisme

1987 - 2020

Landenserie Te Gast in

Landenserie Te Gast in

In de loop van de jaren 80 was er sprake van een grote toename van toerisme naar zogenaamde ‘Derde Wereld’-landen. Tegelijkertijd nam de behoefte aan informatie over deze verre bestemmingen toe. De inhoud van de Landenreeks van KIT/Novib was te weinig op toeristen gericht terwijl het aanbod van Nederlandstalige reisgidsen over Derde Wereld bestemmingen beperkt was.

Proef met vier landen

Vandaar dat Kees van Teeffelen, als voorlichtingsmedewerker van de stichting Toerisme & Derde Wereld, in 1987 een formule voor een serie landenuitgaven ontwikkelde speciaal voor toeristen. Deze kreeg de toepasselijke naam Te Gast in. Een uitgave bestond uit ongeveer tien korte artikelen onderverdeeld in de rubrieken: reisverslag, ’s lands wijs ’s lands eer, portret, toerisme en reisinformatie. Bij wijze van proef werd deze formule losgelaten op vier landen. De keuze daarvoor was afgestemd op het Reizigers-Informeren-Reizigers programma van het KIT gedurende het seizoen 1987/88. Het KIT bood de gelegenheid om de uitgaven (brochure 36 pagina’s A5) tijdens de reizigersdagen onder de aandacht te brengen. Zo ging Te Gast in eind 1987 van start met India, Nepal, Thailand en Indonesië. Voor de invulling van de artikelen werd geput uit persoonlijke reiservaringen en informatie van landencomités als de India Werkgroep, de Nepal Werkgroep en het Indonesië Komité, hoewel deze laatste uiterst kritisch waren op toerisme naar ‘hun land’.

Vliegende start

De positieve reacties stimuleerden de initiatiefnemer om de serie verder uit te breiden. Eind 1989 telde Te Gast In acht landenuitgaven, waaronder ook drie niet-Aziatische bestemmingen: Egypte, Marokko en Mexico. De verkoop nam snel toe, van 5000 ex. in 1988 naar 16.000 ex. in 1989. De avontuurlijke touroperators waren goed voor ruim driekwart van de afname. Zij stuurden hun klanten na boeking een Te Gast in uitgave (desgewenst met logo opdruk) bij de reispapieren. De lancering van Te Gast in zorgde de eerste jaren voor veel media-aandacht. Op tv (Ver van mijn bed show), radio en vooral in landelijke en regionale kranten.

Van stichting naar uitgeverij Informatie Verre Reizen

Vanaf 1992 deed de stichting meer en meer een beroep op freelance journalisten, buitenland correspondenten, wetenschappers en reisleiders. In 1995 besloot de stichting Toerisme en Derde wereld haar naam te veranderen in Informatie Verre Reizen (IVR). De aanduiding Derde Wereld was inmiddels discutabel. Bovendien kon de stichting de serie nu uitbreiden met niet-Derde Wereldlanden.

Zestig Te Gast in-bestemmingen

Uiteindelijk telde Te Gast in een zestigtal verre bestemmingen. De populairste landen waren: Turkije, Marokko, Egypte, Indonesië, Thailand, China, India en Nepal. Een paar honderd auteurs verbonden hun naam aan Te Gast In. Daaronder (reis)journalisten, correspondenten, hoogleraren en schrijvers. Onder hen Joris Luijendijk, Arita Baaijens, Bibi Dumon Tak en Hans Avontuur.

Vanaf 2015 was Te Gast in over haar hoogtepunt heen. De dalende lijn zette zich in de jaren daarna voort omdat steeds meer reisorganisaties stopten met het per post versturen van de reispapieren. Daarnaast was er de populariteit van internet. Bovendien was het een bepaalde generatie die belangstelling had voor Te Gast in. Uit lezersonderzoek bleek dat in 2012 de gemiddelde leeftijd van de lezers 55 jaar was, in 1990 was dat 37 jaar.

In 2017 verscheen met Colombia de laatste nieuwe bestemming. En in maart 2020 verschenen de laatste herdrukken. Door de reisbeperkingen als gevolg van Corona stokte de verkoop en besloot de uitgeverij ermee te stoppen. Uiteindelijk zijn er in totaal iets meer dan een miljoen exemplaren van Te Gast in verkocht.